Στην πραγματικότητα είχαν εξοικειωθεί με τη συμπεριφορά και τις συνήθειές του μέχρι τώρα, μέχρι που ο Μπόμπο ο γορίλας άρχισε ξαφνικά να συμπεριφέρεται πολύ ασυνήθιστα. Έπρεπε απλώς να τον κατασκοπεύσουν για να μάθουν τι μπορεί να σκαρώνει. Για να αποφύγουν να τον πλησιάσουν πολύ, προσπάθησαν να βρουν έναν δημιουργικό τρόπο για να αναγνωρίσουν από μεγάλη απόσταση τι κρατούσε στο μεγάλο του πόδι. Όταν κατάλαβαν την κατάσταση και συνειδητοποίησαν τι ήταν αυτό, όλοι συμφώνησαν αμέσως: κανείς δεν είχε ξαναδεί πίθηκο να κάνει κάτι τέτοιο.
Μπόμπο
Ο Μπόμπο ήταν ορφανός όταν έφτασε στο καταφύγιο θηλαστικών Mefou στο Καμερούν. Η μητέρα του αρπάχτηκε από λαθροθήρες όταν ήταν μόλις δύο ετών. Αυτό, λοιπόν, σήμαινε ότι όταν έφτασε στο καταφύγιο, δεν ήταν ένας από τους πιθήκους με τους οποίους ήταν εύκολο να συνεννοηθεί κανείς. Ωστόσο, ο Μπόμπο γρήγορα εξελίχθηκε σε έναν ισχυρό και όμορφο ενήλικο γορίλα και κατέληξε να είναι ο κυρίαρχος πίθηκος στο καταφύγιο. Εν ολίγοις, δεν ήταν σίγουρα το είδος του πιθήκου με τον οποίο θα έπρεπε να τα βάλει ένας λαθροκυνηγός.
Φιλική διάθεση
Παρά το εκφοβιστικό του μέγεθος, ο γορίλας των 160 κιλών ήταν στην πραγματικότητα ένας πραγματικός γλυκούλης. Ο Μπόμπο δεν έδειξε ποτέ επιθετική συμπεριφορά προς τους άλλους πιθήκους και είχε κερδίσει τον σεβασμό της ομάδας. Στον κόσμο των πιθήκων, ωστόσο, συμβαίνει συχνά τα πράγματα να γίνονται αρκετά σκληρά όταν νέες αφίξεις μπαίνουν στην περιοχή και ανταγωνίζονται για το στέμμα. Ο Μπόμπο είχε δουλέψει σκληρά για να κερδίσει τη θέση του στην κορυφή – και δεν ήταν διατεθειμένος να εγκαταλείψει το θρόνο του χωρίς μάχη.
Ποτέ ξανά
“Τα νεότερα αρσενικά, ο Kibu και ο Nkamum, κάποτε προκάλεσαν τον Μπόμπο για να αμφισβητήσουν τη θέση του”, εξήγησε η Elissa, η οποία φρόντιζε τον Μπόμπο από την άφιξή του στο καταφύγιο. “Αλλά δεν τα κατάφεραν και μετά από αυτό σταμάτησαν να προσπαθούν να πάρουν τον έλεγχο”. Όμως η Elissa άρχισε να ανησυχεί όλο και περισσότερο όταν ο Μπόμπο άρχισε να επιδεικνύει συμπεριφορά που δεν συνέβαλε στη θέση του ως ο άλφα πίθηκος του καταφυγίου. Το αντίθετο μάλιστα. Το καταφύγιο – το οποίο διαχειρίζεται η φιλανθρωπική οργάνωση Ape Action Africa με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο – φιλοξενεί περισσότερους από 300 γορίλες, χιμπαντζήδες και άλλους πιθήκους. Συνειδητοποιούσε επίσης όλο και περισσότερο ότι έπρεπε να τον παρακολουθεί στενά για να βεβαιωθεί ότι δεν αποτελούσε κίνδυνο για τα άλλα πρωτεύοντα θηλαστικά.
Να μην προσελκύει την προσοχή
Αν και κανονικά ο Μπόμπο καμάρωνε στον περίβολο με μεγάλη αυτοπεποίθηση, τώρα άρχισε να κρύβεται στο ψηλό γρασίδι μόλις οι φύλακες του καταφυγίου προσπαθούσαν έστω και να τον πλησιάσουν. Όποιος εργαζόταν στο καταφύγιο ως υπάλληλος γνώριζε ότι ήταν χαρακτηριστικό ότι οι πίθηκοι που είχαν υπό τη φροντίδα τους είχαν υποστεί κάποιο τραύμα ή συναισθηματικό σοκ πριν φτάσουν στο καταφύγιο, γι’ αυτό και ήρθαν εδώ εξ αρχής. Όταν ο γορίλας άλλαξε τη συμπεριφορά του τόσο απροσδόκητα, αυτή ακριβώς η γνώση ήταν ο λόγος για την ανάγκη του προσωπικού να μάθει τι συνέβαινε το συντομότερο δυνατό. Η Elissa ανησυχούσε ιδιαίτερα για κάτι πολύ συγκεκριμένο που έκανε ο Μπόμπο.
Υπό εξαφάνιση
Το καταφύγιο πρωτευόντων θηλαστικών Mefou ιδρύθηκε από την οργάνωση Ape Action Africa ως απάντηση στο ανεξέλεγκτο και παράνομο εμπόριο άγριου κρέατος και ζώων που απειλούσε τον βιότοπο και την ευημερία όλων των πρωτευόντων θηλαστικών στο Καμερούν. Όλο το προσωπικό έδωσε επίσημο όρκο να κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να διασφαλίσει ότι όλα τα ζώα που βρίσκονται υπό τη φροντίδα του προστατεύονται από κάθε κίνδυνο και ότι κανένα από αυτά δεν θα χρειαστεί να ξαναπεράσει τέτοιο τραύμα – και όλοι πήραν τη δουλειά τους στα σοβαρά.
Ο Μπόμπο υπό παρακολούθηση
Μέρος της εργασίας με τα πρωτεύοντα θηλαστικά στην οποία ειδικεύεται η ομάδα του καταφυγίου περιλαμβάνει την αντιμετώπιση της διαταραχής μετατραυματικού στρες. Πολλά από τα ζώα έχουν υποστεί σοβαρό τραύμα ως αποτέλεσμα των συνθηκών που τα έφεραν αρχικά στο καταφύγιο. Έτσι, η Elissa αποφάσισε να ακολουθήσει τον Μπόμπο μόλις αυτός μετακινούνταν μέσα στον περίβολο, επιδεικνύοντας όλο και πιο πονηρή συμπεριφορά. Και το ερώτημα που όλοι αναρωτιόντουσαν κρυφά ήταν τι κρατούσε στα χέρια του.
Ομάδα αναζήτησης
Η Elissa περίμενε υπομονετικά μέχρι ο Μπόμπο να εξαφανιστεί εντελώς από το οπτικό της πεδίο, προτού σέρνεται αργά και απαρατήρητα προς την ψηλή χορταριασμένη περιοχή όπου είχε παρατηρήσει για πρώτη φορά την αλλαγμένη και παράξενη συμπεριφορά του. Χτένισε σχολαστικά ολόκληρη την περιοχή, αλλά δεν μπόρεσε να βρει τίποτα το ασυνήθιστο. Ωστόσο, όταν συνέχισε να τον παρατηρεί αργότερα εκείνο το απόγευμα, συνειδητοποίησε ότι δεν είχε κρύψει καθόλου το μυστηριώδες αντικείμενό του – το είχε μαζί του όλη την ώρα.
Ζωντανά πλάσματα
Ο Μπόμπο ήταν συνήθως πολύ φιλικός στις σχέσεις του με τους φύλακες, αλλά πρόσφατα φρόντισε να απομακρύνει όσο το δυνατόν γρηγορότερα την Elissa από τον εαυτό του κάθε φορά που εκείνη προσπαθούσε έστω και να τον πλησιάσει. Τελικά κατάφερε να τον πλησιάσει αρκετά ώστε να ρίξει μια ματιά σε αυτό που κρατούσε στα χέρια του και για το οποίο έκανε τόση φασαρία. Ο Μπόμπο δεν προσπαθούσε απλώς να προστατεύσει κάποιο αντικείμενο που είχε βρεθεί – όχι, φύλαγε ένα άλλο ζωντανό πλάσμα. Ο Μπόμπο τρόμαξε πάρα πολύ όταν συνειδητοποίησε ότι τον παρακολουθούσε το προσωπικό του πάρκου και πήρε βιαστικά το δρόμο προς την κατάφυτη χορταριασμένη περιοχή για να κρυφτεί εκεί για άλλη μια φορά. Το πλάσμα που έκλαιγε στο χέρι της μαϊμούς ήταν πολύ μικροσκοπικό για να μπορέσει η Elissa να το αναγνωρίσει από μακριά. Θα έπρεπε να σκαρφιστεί ένα έξυπνο σχέδιο για να ανακαλύψει τι σκάρωνε ο Μπόμπο.
Ένα άλλο πρωτεύον θηλαστικό
Το μικρό τριχωτό ζωάκι που με τόση αγάπη είχε σκαλίσει και σπρώξει ο Μπόμπο έδειχνε κάτι παραπάνω από ικανοποιημένο να ξεκουράζεται στο τεράστιο πόδι του γορίλα. Αυτή η κατάσταση φάνηκε στους φύλακες ως εξαιρετικά περίεργη, ειδικά αν συνειδητοποιήσει κανείς ότι ένα τρωκτικό θα ήταν πολύ πιο πιθανό να απομακρυνθεί παρά να αναζητήσει καταφύγιο σε έναν γορίλα. Η Elissa σκέφτηκε ότι ίσως το ζώο ήταν τραυματισμένο. Ωστόσο, όταν πήγε να ελέγξει την υπόθεσή της με τα κιάλια, συνειδητοποίησε ότι, χωρίς αμφιβολία, δεν μπορούσε να είναι τρωκτικό. Στην πραγματικότητα, το μικρό πλάσμα ήταν επίσης ένα πρωτεύον θηλαστικό. Στο καταφύγιο φροντίζονται τόσες πολλές μαϊμούδες που θα περίμενε κανείς σχεδόν να χάσει από τα μάτια του μία ή δύο εδώ και εκεί. Όχι όμως στο Mefou. Εδώ ήταν περήφανοι για την εξατομικευμένη φροντίδα που παρέχεται σε κάθε ζώο.
Απρόσκλητοι επισκέπτες
Το πρωτεύον θηλαστικό που μόλις είχαν ανακαλύψει ήταν ένα Γκαλάγκο. Το προσωπικό συμπέρανε ότι το μικρό πλάσμα πρέπει να είχε βρεθεί στο κλουβί του Μπόμπο από το δάσος που περιβάλλει το καταφύγιο. Το Γκαλάγκο – γνωστό και ως “μωρό του θάμνου” λόγω των κραυγών που μοιάζουν με παιδικές κραυγές που βγάζουν τα μικρά πλάσματα – δεν ήταν κανονικά το είδος του πρωτεύοντος θηλαστικού που φροντίζονταν στο Mefou. Και σίγουρα δεν θα έβαζες την ευθύνη για αυτά τα μικρά πλάσματα στα χέρια ενός γιγάντιου γορίλα, ακόμη και αν αυτός συμπεριφερόταν στο μικρό πλάσμα σαν να ήταν ένα από τα δικά του είδη.
Γενναίο πλασματάκι
“Το μωρό του θάμνου δεν έδειξε κανένα σημάδι φόβου για τον Μπόμπο. Κινούνταν ελεύθερα σε όλο του το σώμα και περνούσε το χρόνο του χοροπηδώντας στην ανοιχτή χορταριασμένη περιοχή του περιβόλου πριν αποφασίσει να επιστρέψει στον Μπόμπο”, λέει η Elissa. Αλλά δεν έμεινε έκπληκτη μόνο από την ειδική μεταχείριση που έτυχε το πλασματάκι από τον Μπόμπο. Στην πραγματικότητα, η θέαση ενός μωρού του θάμνου ήταν πολύ σπάνια, ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι δεν έπρεπε να βρίσκονται εκεί εξ αρχής.
Νυχτερινή μαϊμού
“Οι μαϊμούδες είναι γενικά νυκτόβια ζώα, οπότε είναι πολύ σπάνιο να δει κανείς μία και πολύ πιο σπάνιο να μπορέσει να παρατηρήσει αυτού του είδους την αλληλεπίδραση”, συνέχισε η Elissa τις εξηγήσεις της. Τα Γκαλάγκος κυνηγούν και τρέφονται σχεδόν αποκλειστικά τη νύχτα. Για το λόγο αυτό, το να βλέπεις ένα Γκαλάγκο να τρέφεται για πρωινό από έναν γορίλα ήταν ένα από τα πιο συναρπαστικά πράγματα που είχε δει ποτέ η Elissa. Και αυτό δεν είναι το μόνο σπάνιο στο όλο περιστατικό.
Η φύση έναντι της τροφής
“Τα άγρια πρωτεύοντα θηλαστικά και τα διασωθέντα πρωτεύοντα θηλαστικά σπάνια αλληλεπιδρούν με αυτόν τον τρόπο. Βρίσκονται είτε αποκλειστικά στο καταφύγιο είτε αποκλειστικά στη ζούγκλα. Δεν έχουμε γίνει ποτέ μάρτυρες μιας αλληλεπίδρασης μεταξύ ενός άγριου πρωτεύοντος και ενός διασωθέντος πρωτεύοντος”, εξήγησε η Elissa. Ωστόσο, η μοναδική και πλεονεκτική θέση του Mefou, που περιβάλλεται από άγριο δάσος, επέτρεψε τη μοναδική συνάντηση μεταξύ του μικρού άγριου πιθήκου και του εξυπηρετικού γιγάντιου γορίλα – η οποία γρήγορα έγινε τεράστια ατραξιόν για τους άλλους πιθήκους.
Ο νεοφερμένος
“Το μικρό μωρό των θάμνων έπαιζε ευτυχισμένο στην αγκαλιά του Μπόμπο, πηδώντας περιστασιακά από πάνω του για να εξερευνήσει το κοντινό γρασίδι, για να επιστρέψει στο ασφαλές χέρι του Μπόμπο”, εξήγησε η Elissa. Φυσικά, δεν άργησαν να καταλάβουν οι άλλοι πίθηκοι της ομάδας τι έκανε ο Μπόμπο. Και όσοι ήταν λίγο πιο περίεργοι από όλους τους άλλους, τόλμησαν να πλησιάσουν τον Μπόμπο για να τον δουν από κοντά. “Τα άλλα ζώα στην ομάδα του Μπόμπο ήταν περίεργα, αλλά τα κράτησε όλα σε απόσταση για να βεβαιωθεί ότι ο νέος του φίλος δεν θα ενοχληθεί”, είπε η Elissa. Ο Μπόμπο κατάλαβε ακριβώς τι χρειαζόταν ο μικρός του φιλοξενούμενος και έτσι πρόσφερε στο γαλαγκό την ευκαιρία να επιστρέψει στο φυσικό του περιβάλλον, ανεβάζοντάς το σε ένα κλαδί που δέσποζε πάνω από τον περίβολο. Η Elissa χάρηκε που κατάφερε να απαθανατίσει αυτή την ασυνήθιστη εμπειρία στην κάμερα και που όλα ήταν καλά με τις μαϊμούδες.
Δημοσίευση στο Facebook
Ευτυχώς, το προσωπικό του καταφυγίου είχε καταγράψει στην κάμερα κάθε λεπτό της μοναδικής συνάντησης μεταξύ του Μπόμπο και του τριχωτού επισκέπτη του. Έγραψαν μια ανάρτηση στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Facebook με τη λεζάντα: “Ο αργυροτσικνιάς γορίλας μας έκανε μια νέα φίλη έκπληξη αυτή την εβδομάδα – ένα μωρό άγριου θάμνου!” “Οι φροντιστές εντόπισαν τον γορίλα να κρατά προσεκτικά και απαλά το μικρό πρωτεύον θηλαστικό στα πόδια του κατά τη διάρκεια των πρωινών τους περιπάτων και ενθουσιάστηκαν όταν είδαν ότι το χειρίζεται με τη μεγαλύτερη δυνατή φροντίδα”.
Αντιδράσεις
Το βίντεο έγινε γρήγορα viral στο Facebook, φτάνοντας σύντομα σε περισσότερες από 1,7 εκατομμύρια προβολές και συγκεντρώνοντας περισσότερα από 2.000 σχόλια κάτω από την ανάρτηση. Απίστευτο! Άνθρωποι από όλες τις γωνιές του κόσμου, από όλα τα κοινωνικοπολιτισμικά υπόβαθρα και με κάθε είδους ιστορίες ιστορίας συγκινήθηκαν απίστευτα από αυτή τη συγκινητική αλληλεπίδραση μεταξύ του μεγάλου Μπόμπο και του μικροσκοπικού φίλου του από τη ζούγκλα. “Οι γορίλες έχουν μια πολύ στοργική και ενσυναισθητική φύση που η ανθρωπότητα θα πρέπει να μάθει από αυτά τα όμορφα και διακριτικά ζώα”, έγραψε ένας χρήστης του Facebook. “Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για τον οποίο αγαπώ τους γορίλες… απλά επειδή είναι τόσο απίστευτα ευγενικοί γίγαντες που θεωρούνται επίσης εξαιρετικά έξυπνοι”, σχολίασε ένας άλλος χρήστης κάτω από την ανάρτηση. Αυτοί είναι μερικοί μόνο από τους πολλούς άλλους λόγους για τους οποίους είναι τόσο σημαντικό να προστατευτεί και να διατηρηθεί αυτό το είδος που απειλείται με εξαφάνιση.
Υπό απειλή
Με τραγικό τρόπο, αυτοί οι υπέροχοι πίθηκοι απειλούνται σοβαρά σε ολόκληρη τη λεκάνη του Κονγκό λόγω της μετατροπής των δασών, ιδίως στο πλαίσιο βιομηχανικών γεωργικών έργων. Υπάρχουν δύο είδη γορίλων από την οικογένεια των πρωτευόντων πιθήκων – ο ανατολικός γορίλας, το μεγαλύτερο και σπανιότερο είδος, και ο δυτικός γορίλας, το μικρότερο και πιο κοινό είδος. Καθένα από τα δύο είδη μπορεί με τη σειρά του να χωριστεί σε δύο υποομάδες – τον ανατολικό πεδινό γορίλα και τον ορεινό γορίλα, και τον δυτικό πεδινό γορίλα και τον γορίλα του ποταμού.
Εξαιρετικά ευφυείς
Οι γορίλες είναι εξαιρετικά ευφυή ζώα. Μπορεί να μην χρησιμοποιούν τόσα εργαλεία όσα συνήθως χρησιμοποιούν οι χιμπατζήδες, αλλά έχουν παρατηρηθεί και άγριοι γορίλες που χρησιμοποιούν τη φύση προς όφελός τους. Για παράδειγμα, χρησιμοποιούσαν ραβδιά για να προσδιορίζουν το βάθος του νερού, έφτιαχναν σκάλες από μπαμπού για να βοηθούν τα μωρά τους να σκαρφαλώνουν, ενώ πρόσφατα εθεάθησαν για πρώτη φορά γορίλες να χρησιμοποιούν ραβδιά για να τρώνε μυρμήγκια χωρίς να τσιμπάνε. Περαιτέρω απόδειξη της ανώτερης νοημοσύνης των γορίλων είναι οι εντυπωσιακές επικοινωνιακές τους ικανότητες. Έχουν καταγραφεί να βγάζουν 25 διαφορετικούς ήχους.
Ένας στενός συγγενής
Μοιραζόμαστε το 98,3% των γενετικών μας πληροφοριών, ή αλλιώς το DNA, με τους γορίλες, γεγονός που τους καθιστά τους πιο στενούς μας συγγενείς, αμέσως μετά τους χιμπαντζήδες και τους μπονόμπο. Δυστυχώς, οι γορίλες είναι από τα ζώα που απειλούνται με εξαφάνιση στον κόσμο. Φιλανθρωπικές οργανώσεις στο Καμερούν ελπίζουν να αλλάξουν σύντομα αυτή την κατάσταση. Όπως μπορείτε να φανταστείτε, ένα καταφύγιο αυτού του μεγέθους χρειάζεται ακόμη μεγαλύτερη ροή κεφαλαίων για να συνεχίσει το έργο του. Βασίζονται σε εθελοντές και δημόσιες δωρεές για το έργο τους.
Ταπεινό ξεκίνημα
Η οργάνωση που ιδρύθηκε το 1996, η οποία σήμερα είναι γνωστή ως “Ape Action Africa”, ξεκίνησε ως φιλανθρωπικό ίδρυμα του Ηνωμένου Βασιλείου με την ονομασία “CWAF”, που σημαίνει “Cameroon Wildlife Aid Fund” (Ταμείο Βοήθειας για την Άγρια Ζωή του Καμερούν). Ο κύριος στόχος του ιδρύματος ήταν η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των πρωτευόντων θηλαστικών που ζουν στον ζωολογικό κήπο Mvog-Betsi στο Γιαουντέ του Καμερούν. Στα 12 χρόνια λειτουργίας του “CWAF”, ο οργανισμός κατάφερε να επεκτείνει την αποστολή του και να δημιουργήσει ένα καταφύγιο για τα ορφανά άγρια ζώα που έχουν μείνει πίσω από το παράνομο εμπόριο άγριου κρέατος, όπως ο γορίλας Μπόμπο. Σήμερα, η οργάνωση φροντίζει πολύ περισσότερα από 300 πρωτεύοντα θηλαστικά στο καταφύγιο. Αυτό καθιστά το “Ape Action Africa” ένα από τα μεγαλύτερα έργα του είδους του σε ολόκληρη την Αφρική, που ειδικεύεται στη διατήρηση των ειδών.